Hərdən bizim kimi cavan-cavan uşaqlar böyük-böyük danışanda bəzi-bəzi insanların xoşuna gəlmir amma hər halda... Bu günlərdə hamı ərəb inqilablarından danışır, dedim bir dənə də yazı mən guppuldadım. Təkrarçılıq olsa əvvəlcədən üzr istəyirəm.
Artıq uzun müddətdir ki, ərəb ölkələrində kiçik qruplar siyasi, iqtisadi və digər sahələrdə hakimiyyəti öz əllərində cəmləşdirib kütləni marjinallaşdırmaqla məşquldurlar.(baxmayaraq ki, marjinallıq əslində kütləyə yox, azlığa məxsus bir şey hesab olunur) Və sonda xalq bu marjinallığa dözmədi.
Ümumiyyətlə inqilab, çevriliş dedikdə insanın ağlına gələn ilk şey inkişaf, tərəqqi olur. Tunisdə bir gəncin özünü yandırması ilə başlayan üsayanlar öz məntiqi sonluğuna çatdı və həm Tunisdə, həm də Misir və Liviyada inqilablarla nəticələndi. Amma bu inqilabların öz məntiqi sonluğuna çatıb özü ilə inkişaf gətirəcəyi böyük sual altındadır. Məqsəd demokratiyaya nail olmaqdır amma atalarımız hələ o vaxt deyiblər: “Ərəb nə bilir demokratiya nədir?” Bu ərəblərlə heç Allahın özü də bacarmır, onlara o boyda Quran göndərib yenə də adam olmurlar ki, olmurlar.
Demokratiyaya hazır olmaq lazımdır amma görünür ərəblər buna yaxşı hazırlaşa bilməyiblər və indiki vəziyyət anarxiyaya daha çox bənzəyir. Jozef Prudon sağ olsaydı, bu mənzərəni görəndə yəqin ki, sevincdən gözləri dolardı.
Qeyd etməliyik ki, bu ölkələrdə iqtisadi vəziyyət ağırdır və ac qarına demokratiyanın olmadığını hamımız yaxşı bilirik.
Inqilab dalğasının əsas neft ixracatçısı olan ölkələrdən (Liviya istisna olmaqla) yan keçməsi ilə əlaqədar olaraq ABŞ və Avropa baş verənlərə heç bir reaksiya vermir (Liviya istisna olmaqla) və seyirçi mövqeyi tutmağa üstünlük verir.
Paranoyik yəhudilərin də olub bitənlərlə bağlı öz əndişələri var. Axı yaranmış hərc-mərclik terroristlərin aktivliyini artıra bilər. Bir də ki, Misirdə hakimiyyətə kimin gəlməsindən asılı olaraq, İsrailin normal münasibətdə olduğu tək-tük ərəb ölkələrindən olan Misirlə əlaqələrin pozulma perspektivi var.
Hazırda bu ölkələrdə vəziyyət qarışıqdır. Yaxın zaman ərzində seçkilər olacaq (Tunisdə artıq olub). Bəs görəsən hakimiyyətə kim gələcək? Yeni avtoritar rejim? Qeyri-funksional demokratlar? Bəlkə radikal islamçılar? (Allah bizi radikalların islamından qorusun)
Bir də ki, Qəddafi məsələsini qeyd etməsəm özümü bağışlaya bilmərəm. Qəddafinin şəxsiyyəti və ya ölkəsi üçün etdikləri barədə danışmaq kimi bir fikrim yoxdur. Sadəcə onun öldürülməsi səhnəsinin göstərilməsi mənə çox pis təsir etdi. Hələ onun meyiti ilə şəkil çəkdirən ərəbləri görəndə adam özünü “bunlara demokratiya yaraşırmı?” sualını verməkdən saxlaya bilmir. Nekrofil əclaflar.
Diktaturaların devrilməsi və diktatorların öz layiqli cəzasını alması əlbəttə ki, gözəldir və biz buna sevinir və dəstəkləyirik amma bunu sonrasını da gətirmək lazımdır. Ərəblər indi bahar yaşadıqlarını iddia edirlər, baxaq görək bu bahardan sonra hansı fəsil gələcək. Yay yoxsa qış?
